1. rurape

›

2. Blog rolniczy

›

3. Nawadnianie warzyw na polach uprawnych

Nawadnianie warzyw na polach uprawnych

Przeczytaj cały artykuł o nawadnianiu warzyw na polach uprawnych albo wybierz interesujący Cię temat z poniższego spisu treści.

Nawadnianie pola w kontekście suszy, czyli o znaczeniu wody w uprawie warzyw

Globalne ocieplenie znacząco wpływa na obniżenie zbiorów warzyw. Susza dotyka nas z siłą niespotykaną nigdy wcześniej. Pada coraz mniej deszczu, a ze względu na wyższą temperaturę opady coraz szybciej wyparowują.

Bardzo duże parowanie gleb i roślin wpływa na obniżenie zbiorów w rolnictwie. To sprawia, że trzeba podjąć działania, dzięki którym można uniknąć strat spowodowanych suszą. Konieczna jest inwestycja w nawadnianie warzywniaka czy też nawadnianie warzyw na większych polach uprawnych.

Źródła wody i jakość wody do nawadniania pól uprawnych

Do nawadniania można używać wody z powierzchniowych lub podziemnych ujęć wodnych. Woda powierzchniowa pochodzi z rzek, strumieni, jezior, stawów i sztucznych zbiorników retencyjnych. Woda podziemna jest pozyskiwana ze studni wierconych lub kopanych.

Źródło wody do nawodnień musi mieć wydajność pozwalającą na pokrycie zapotrzebowania na wodę w sezonie wegetacyjnym do nawodnienia określonego obszaru i określonych gatunków warzyw.

Woda używana do nawadniania powinna spełniać określone normy i nie może zawierać zanieczyszczeń szkodliwych dla roślin i dla zdrowia ludzi. Nawadnianie wodą złej jakości może spowodować spadek i pogorszenie jakości zbiorów. Woda o nieodpowiednim składzie chemicznym może wpływać na pogorszenie jakości warzyw, szczególnie tych przeznaczonych do bezpośredniego spożycia.

Ponadto niektóre szkodliwe substancje zawarte w wodzie mogą być gromadzone przez rośliny w ilościach zagrażających zdrowiu ludzi. Wiele warzyw jest spożywanych bez obróbki termicznej, dlatego w wodzie przeznaczonej do nawodnień nie mogą znajdować się żadne szkodliwe bakterie.

Należy unikać nawadniania wodą o zbyt dużej ilości substancji chemicznych rozpuszczalnych w wodzie, bo może to doprowadzić do zasolenia gleby. Natomiast nadmierny wzrost zasolenia gleby może wywołać spowolnienie wzrostu warzyw i obniżyć zbiory. Bardzo szkodliwa jest też zbyt wysoka zawartość chlorków oraz sodu w roztworze glebowym.

System nawadniania kroplowego, ze względu na małe przekroje emiterów, wymaga wody o wyższej jakości niż system deszczowniany. Do oceny jakości wody do nawodnień można wykorzystać wyniki analiz prowadzonych do celów wodociągowych przez stacje sanitarno-epidemiologiczne i inne uprawnione jednostki.

Metody nawadniania upraw rolnych

W uprawie warzyw najczęściej stosowane jest nawadnianie za pomocą deszczowni oraz nawadniania kroplowe. Wybór odpowiedniego systemu nawadniania zależy od zasobów wodnych w gospodarstwie, gatunku warzyw oraz technologii uprawy.

Nawadnianie pola przy wykorzystaniu deszczowni

W uprawie warzyw polowych najpopularniejsze jest nawadnianie za pomocą deszczowni. Deszczowanie pola to prostota instalacji i eksploatacji systemu, możliwość nawadniania niezależnie od ukształtowania terenu oraz możliwość dostosowania intensywności opadu do rodzaju gleby i gatunku warzyw.

Nowoczesne deszczownie są w wysokim stopniu zautomatyzowane, dzięki czemu deszczowanie nie wymaga dużej pracochłonności. Dużą zaletą jest też uniwersalne zastosowanie deszczowni - uzupełnianie niedoborów wody, ochrona przed przymrozkami i fertygacja.

Do wad nawadniania deszczownianego można zaliczyć wysokie jednostkowe zużycie wody (konieczność posiadania wydajnego źródła wody), wysoki koszt początkowej inwestycji, zwiększone ryzyko chorób grzybowych na roślinach oraz nierówne rozprowadzanie wody w przypadku wiatru.

Deszczownia składa się ze zraszaczy (równomiernie rozprowadzających wodę po powierzchni pola), rurociągów podziemnych i naziemnych (transportujących wodę od agregatu pompowego do zraszaczy) oraz agregatu pompowego spalinowego lub elektrycznego składajacego się z pompy i silnika (pobierającego wodę ze źródła).

Więcej informacji o deszczowaniu warzyw opublikujemy w osobnym artykule o deszczowniach szpulowych. Możesz też u nas kupić wytrzymałe i elastyczne rury do deszczowni oraz mniej elastyczne rury pe przeznaczone do przesyłu wody.

Kroplowe nawadnianie pola

Kiedyś nawadnianie kroplowe były wykorzystywane wyłącznie w uprawach szklarniowych. Po pojawieniu się nowych rodzajów emiterów oraz urządzeń do rozmieszczania przewodów nawadniających (także pod ziemią), ten sposób dostarczania wody do warzyw stosowany jest z dużym powodzeniem również w uprawach polowych.

Nawadnianie kroplowe warzyw polega na dostarczaniu małych, ale regularnie podawanych dawek wody bezpośrednio do strefy korzeniowej roślin. Odpowiedni wydatek wody uzyskuje się poprzez obniżenie ciśnienia wody w emiterach w wyniku przepływu wody przez małe otwory lub wskutek oporów hydraulicznych powstających przy przepływie wody przez rurki lub labirynty o małej średnicy. Emitery mogą być umieszczane na powierzchni ziemi lub pod jej powierzchnią w pobliżu systemu korzeniowego warzyw.

System kroplowy składa się z pompy, zaworów (zaworów kulowych oraz elektrozaworów), filtru, dozownika nawozów, regulatora ciśnienia, wodomierza, manometrów i sterowników czasowych, a także z rurociągów (głównego, doprowadzającego i rozprowadzającego) oraz emiterów.

Kroplowe nawadnianie warzyw pozwala oszczędzać wodę dzięki ograniczeniu strat na parowanie i odpływ wody poza zasięg korzeni. Ten sposób nawadniania gwarantuje niskie jednostkowe zużycie wody i małe zapotrzebowanie energetyczne, przy jednoczesnym zapewnieniu stałej wilgotności gleby i równomierności rozprowadzania wody niezależnie od wiatru. Nawadnianie kroplowe zmniejsza też ryzyko chorób grzybowych i bakteryjnych na roślinach.

Niestety nawadnianie kroplowe wymaga znacznie wyższej inwestycji finansowej niż przy deszczowni oraz wymusza posiadanie większej wiedzy technologicznej. Musimy też pamiętać o braku możliwości przenoszenia takiego systemu.

Rury do nawadniania pola

Jeśli szukasz rur do nawadniania upraw lub linii kroplujących, możesz je kupić bezpośrednio u nas. Wybierz interesujący Cię produkt w menu na górze strony.

Terminy nawadniania pól uprawnych

Terminy nawodnień ustala się na podstawie niedoborów wody w roślinie lub niedoboru wody w glebie, a także na podstawie obserwacji przebiegu pogody.

Nawadnianie warzyw polowych

Nawadnianie warzyw kapustnych

Nawadnianie kalafiora

Kalafior to roślina o bardzo dużych wymaganiach wodnych. Duża ilość wody wyparowuje przez liście, a krótkie korzenie nie są w stanie korzystać z wody znajdującej się w głębszej warstwie gleby. Konieczne jest zapewnienie odpowiedniej ilości wody podczas całego okresu wzrostu.

Kalafior wykazuje największą wrażliwość na niedobór wody w okresie wiązania róż oraz ich szybkiego przyrostu przed zbiorem. Niedobór wody w czasie wysadzania roślin w pole źle wpływa na przyjmowanie się roślin. Z kolei zbyt mała ilość wody po wysadzeniu roślin w pole i w początkowej fazie wzrostu, hamuje wzrost rośliny i wytworzenie liści, których wielkość jest ściśle powiązana z wielkością róż.

Niedostateczna ilość wody może powodować guzikowatość róż, opóźnienie zbioru oraz zmniejszenie masy róż, a także pogorszenie jakości kalafiora. Bardzo duży niedobór wody może spowodować nawet brązowienie róż kalafiora.

Najlepiej uprawiać kalafiory na glebach o dużej pojemności wodnej (czarne ziemie, czarnoziemy, gleby lessowe, mady oraz gleby torfowe). Na glebach lżejszych można uzyskać zadowalające plony tylko pod warunkiem nawadniania kalafiora.

Nawadnianie kalafiora rozpoczyna się zazwyczaj po 15 maja (czyli po wyczerpaniu zapasów wody zgromadzonych zimą). Dla uzyskania dobrego plonu trzeba zapewnić optymalną wilgotność gleby od wysadzenia aż do zbioru.

Nawadnianie kalafiora zwiększa średnią masę róż, a także poprawia ich jakość i jędrność (bardziej zwarte oraz białe róże).

Najlepszą metodą nawadniania kalafiora jest deszczowanie przy wykorzystaniu deszczowni szpulowych.

Nawadnianie brokułu

Wymaganie wodne brokułu są podobne do wymagań kalafiora. Nie powinno się dopuszczać do wahania wilgotności gleby, szczególnie w okresie tworzenia i przyrostu róż, kiedy to rośliny są najbardziej wrażliwe na niedobór wody w glebie. Nawadnianie jest szczególnie polecane przy jednoczesnym stosowaniu nawożenia azotowego.

Nawadniane i właściwie nawożone brokuły mają duże, zwarte, ciemnozielone róże. W przypadku niewystarczającej wilgotności gleby rośliny mają małe róże z jasnymi przebarwieniami. Pogarsza się też jakość róż, które stają się łykowate, a pędy zdrewniałe. Brokuły nienawadniane są mniej smaczne i zawierają więcej azotanów.

Częstotliwość nawadniania jest uzależniona od pogody, ale przy braku deszczu i wysokiej temperaturze, konieczne może być nawet dwukrotne nawadnianie w ciągu tygodnia. Do nawadniania brokułu polecane są deszczownie szpulowe.

Nawadnianie kapusty głowiastej białej, czerwonej i włoskiej

Kapusta ze względu na dużą masę naziemną i stosunkowo płytki system korzeniowy ma duże wymagania wodne i jest wrażliwa na niedobór wody w glebie. Do uprawy kapusty najlepsze są rejony o dużych opadach deszczu i umiarkowanych temperaturach, czyli na przykład tereny nadmorskie i górskie.

Pierwsze nawadnianie kapusty powinno się przeprowadzić od razu po wysadzeniu roślin w pole. Deszczowanie niewielką ilością wody korzystnie wpłynie na przyjmowanie się rozsady.

Wymagania wodne kapusty są uzależnione od okresu wegetacji. Do momentu zawiązywania główek wymagania te są umiarkowane i nawadnianie powinno się stosować tylko w razie dłuższej suszy. W okresie wiązania i przyrostu główek wymagania wodne stają się bardzo wysokie, szczególnie w okresie szybkiego przyrostu główek, czyli ok. 3-4 tygodni przed zbiorem. Nie powinno się też dopuszczać do dużych wahań wilgotności wody w glebie, bo może to powodować pękanie główek.

Nawadnianie kapusty można wykonać przy użyciu różnego typu deszczowni. Należy pamiętać o tym, że zbyt wysokie jednorazowe dawki wody mogą wymywać niektóre składniki pokarmowe (głównie azot i potas) poza zasięg systemu korzeniowego. Przy nawadnianiu kapusty powinno się stosować nawożenie azotem i potasem.

Dobre efekty można uzyskać również nawadniając kapustę przy pomocy systemów kroplujących. Szczególnie jeśli nawadnianie będzie połączone z nawożeniem (fertygacja).

Nawadnianie kapusty brukselskiej

W porównaniu do innych warzyw kapustnych, kapusta brukselska ma trochę niższe wymagania wodne. Duże znaczenie ma wilgotność gleby w momencie wysadzania roślin w pole. Kapustę brukselską wysadza się zazwyczaj pod koniec maja lub na początku czerwca, dlatego bezpośrednio po wysadzeniu pojawia się konieczność deszczowania małą dawką wody, aby ułatwić przyjmowanie się roślin i zapobiec ich wypadaniu.

W czasie wegetacji duże zapotrzebowanie na wodę występuje na etapie wiązania i przyrostu główek. Nawadnianie, najlepiej przy pomocy deszczowni, przeprowadza się najczęściej w sierpniu i wrześniu. W okresie bezdeszczowym nawadnianie przeprowadza się raz w tygodniu.

Nawadnianie kalarepy

Nawadnianie kalarepy pozwala na uzyskanie wysokiego i dobrego jakościowo plonu, a więc delikatnych i soczystych zgrubień. Niedobór wody wywołuje drewnienie i łykowacenie zgrubień, pogorszenie smaku, a wahanie wilgotności mogą powodować pękanie zgrubień.

Potrzeby nawadniania są uzależnione od okresu uprawy. Kalarepę uprawianą na wczesne zbiory nawadnia się w maju i czerwcu, bo w początkowym etapie wzrostu wykorzystuje zimowe zapasy wody w glebie. Kalarepę uprawianą na zbiór średnio wczesny i późny nawadnia się w miesiącach letnich.

Nawadnianie kapusty pekińskiej

Kapusta pekińska posiada słaby system korzeniowy oraz wytwarza dużą masę naziemną, dlatego jej wymagania wodne są stosunkowo wysokie. Nawadnianie kapusty pekińskiej należy przeprowadzać w ciągu całego okresu wzrostu (od wysadzenia w pole, prawie aż do zbioru). W zależności od pogody, potrzebne jest 3-, 4-krotne deszczowanie w okresie wegetacji.

Nawadnianie jarmużu

Jarmuż, podobnie jak inne warzywa kapustne, należy deszczować małą dawką wody bezpośrednio po wykonaniu rozsady. Największe potrzeby wodne roślina ma na etapie intensywnego wzrostu, czyli pod koniec sierpnia i we wrześniu. Jeżeli w tych miesiącach wystąpi susza, należy przeprowadzać częstsze deszczowanie. We wcześniejszych miesiącach deszczowanie przeprowadzać tylko w razie długiej suszy.

Nawadnianie warzyw cebulowych

Nawadnianie cebuli

Ze względu na słabo rozwinięty system korzeniowy, cebula jest bardzo wrażliwa na zbyt małą ilość wody w glebie. Niedobór wody w każdej fazie wzrostu cebuli przyczynia się do obniżenia plonu, ale największa wrażliwość na suszę pojawia się w fazie wiązania i przyrostu cebul.

Niedobór wody powoduje pogorszenie jakości, zmniejszenie wielkości i nieregularny kształt cebul, a także wywołuje wzrost liczby cebul o podwójnym stożku wzrostu. Ponadto cebula nienawadniania cechuje się ostrzejszym smakiem i intensywniejszym zapachem.

Najważniejsze jest nawadnianie cebuli w okresie od połowy czerwca do końca lipca. Wielkość dawki wody jest uzależniona od rodzaju gleby. Na glebach lekkich zaleca się mniejsze dawki wody przy większej intensywności deszczowania, a na glebach cięższych dawki wody mogą być większe, a intensywność deszczowania powinna być mniejsza.

Nawadnianie pora

Por ma trochę lepszy system korzeniowy niż cebula, ale wytwarza większą masę naziemną, dlatego bardzo korzystnie reaguje na nawadnianie. W początkowej fazie wzrostu pora wymagania wodne są niewielkie ze względu na powolny wzrost. Potrzeby wodne pora zwiększają się w okresie szybkiego przyrostu masy naziemnej.

Najlepsze efekty w uprawie pora na zbiór jesienny uzyskuje się stosując nawadnianie w okresie od lipca do połowy września. Pory przeznaczone na zbiór letni powinno się nawadniać od czerwca aż do zbiorów. Nawadnianie pora wpływa korzystnie na wielkość i jakość plonu, zwiększając wielkość oraz masę warzyw.

Nawadnianie czosnku

Wymagania wodne czosnku są podobne do wymagań cebuli. Najlepsze plony czosnku można uzyskać na glebach o uregulowanym stosunku powietrzno-wodnym i o dużej retencji wodnej, takich jak czarnoziemy, lessy, mady, gleby torfowe.

Największe wymagania wodne występują w okresie intensywnego przyrostu ząbków. Czosnek wysadzany jesienią ma największe potrzeby wodne od połowy maja do końca czerwca, natomiast czosnek wysadzany wiosną ma największe wymagania wodne w czerwcu i lipcu.

Nawadnianie czosnku ma bardzo dobry wpływ na plon i jakość główek. Rośliny nawadniane posiadają główki z mięsistymi i jędrnymi ząbkami, o dużo większej masie niż główki czosnku nienawadnianego.

Aby nawadnianie nie miało negatywnego pływu na przechowywanie, należy je przerwać ok. dwa tygodnie przed zbiorem.

Nawadnianie warzyw psiankowatych

Nawadnianie pomidorów

Pomidor to roślina o dobrze rozwiniętym systemie korzeniowym, dlatego jest zaliczany do warzyw o umiarkowanych wymaganiach wodnych. Największe potrzeby wodne pomidor ma w fazie kwitnienia, zawiązywania owoców i ich przyrostu, natomiast przed fazą kwitnienia i w okresie dojrzewania owoców wymagania wodne są umiarkowane.

Optymalna wilgotność gleby w fazie kwitnienia i przyrostu owoców wpływa na większą liczbę kwiatów na roślinie, większą liczbę zawiązków oraz rozmiar owoców.

Pomidory przeznaczone na konsumpcję należy nawadniać od początku kwitnienia do końca zbiorów. Pomidory przeznaczone do przetwórstwa powinno się nawadniać od fazy kwitnienia i wiązania owoców do momentu pojawienia się pierwszych czerwonych owoców. Nawadnianie w późniejszym okresie źle wpływa na niektóre cechy jakościowe pomidorów, np, zmniejszenie zawartości ekstraktu, witaminy C i cukrów.

W uprawie polowej pomidora najczęściej spotykanym systemem nawadniania są deszczownie. Nawadnianie pomidorów powinno się przeprowadzać w godzinach popołudniowych, aby zwilżone rośliny mogły szybko obeschnąć. W ten sposób niweluje się ryzyko porażenia roślin przez choroby grzybowe. Nawadnianie kroplowe pomidorów jest rzadziej spotykane w uprawie polowej, ale zmniejsza ryzyko wystąpienia chorób grzybowych.

Nawadnianie papryki

Wymagania wodne papryki są podobne do wymagań pomidora. Papryka jest najbardziej wrażliwa na niedobór wody w fazie kwitnienia i zawiązywania owoców. Bardzo duże znaczenie ma odpowiednia wilgotność gleby w czasie intensywnego przyrostu owoców.

Po wysadzeniu i jednorazowym podlaniu roślin, nie powinno się ich podlewać przez kolejne dwa tygodnie w celu dobrego ukorzenienia. Następnie nawadnianie powinno się wykonać w fazie kwitnienia, zawiązywania i przyrostu owoców, czyli w lipcu i sierpniu.

Paprykę można nawadniać systemem deszczowni, ale bardzo duże wymagania cieplne tej rośliny sprawiają, że woda nie powinna pochodzić ze studni głębinowych, lecz ze zbiorników otwartych, gdzie woda jest cieplejsza.

Podobnie jak w przypadku pomidora, poleca się nawadniać paprykę systemem kroplowym, dzięki któremu znacznie zmniejsza się ryzyko porażenia chorobami grzybowymi.

Nawadnianie warzyw dyniowatych

Nawadnianie ogórków gruntowych

Płytki system korzeniowy ogórka oraz duże liście, stawiają tę roślinę wśród najbardziej wrażliwych na niedobór wody w glebie. Wysokie parowanie wody z powierzchni liści może prowadzić do szybkiego więdnięcia roślin.

Największą wrażliwość na niedobór wody w glebie ogórek wykazuje w okresie kwitnienia i zawiązywania owoców, czego efektem może być opadanie kwiatów i zawiązków owocowych. Susza w czasie przyrostu owoców obniża plon i pogarsza jakość ogórków, wewnątrz których tworzą się puste przestrzenie.

Nawadnianie należy przeprowadzić 3-4 dni przed siewem nasion, szczególnie w przypadku suszy. Nawadnianie ogórków od razu po siewie może powodować słabe i nierównomierne wschody. Później powinno się nawadniać ogórki od początku kwitnienia aż do końca zbiorów. W okresie od wschodu do kwitnienia powinno się przeprowadzać nawadnianie tylko w przypadku bardzo dużej suszy.

Ogórek jest rośliną ciepłolubną, dlatego nawadnianie najlepiej przeprowadzać w godzinach porannych. Deszczowanie w godzinach popołudniowych jest dopuszczalne tylko w przypadku, gdy woda pochodzi ze zbiorników powierzchniowych i jest dostatecznie ogrzana. Bardzo dobre efekty w uprawie ogórka można uzyskać stosując nawadnianie kroplowe.

Nawadnianie ogórków w okresie bezdeszczowej pogody powinno się przeprowadzać co 3-5 dni, w zależności od rodzaju gleby i zastosowanej dawki wody.

Nawadnianie dyni

Na większą skalę są uprawiane tylko dwa gatunki dyni: dynia olbrzymia i dynia zwyczajna. Do tego drugiego gatunku należą odmiany o wydłużonych owocach: kabaczek, cukinia i dynia makaronowa oraz patison.

Dynie mają bardzo duże wymagania wodne, ale jednocześnie dobrze sobie radzą z niedoborem opadów. To zasługa dobrze rozwiniętego systemu korzeniowego.

Największe zapotrzebowanie na wodę występuje w fazie kwitnienia, a także zawiązywania oraz przyrostu owoców. Niedobór wody w tym okresie może powodować zrzucanie kwiatów i zawiązków owocowych oraz znaczne pogorszenia smaku owoców. Nawadnianie dyni może zwiększyć plon nawet o kilkadziesiąt procent.

Nawadnianie dyni przeprowadza się głównie przy użyciu systemu kroplowego w połączeniu z nawozami. Dynia to warzywo ciepłolubne, więc nawadnianie za pomocą deszczowni powinno się prowadzić jedynie w godzinach porannych, najlepiej z otwartych zbiorników wodnych.

Nawadnianie melonów i arbuzów

W naszych warunkach klimatycznych rośliny te nie są uprawiane na szerszą skalę. Występują głównie w uprawach amatorskich. Podobnie jak dynia, mają dobrze rozwinięty system korzeniowy i mogą wykorzystywać wodę znajdującą się w głębszej warstwie gleby.

Nawadnianie melonów i arbuzów jest najważniejsze w okresie kwitnienia i zawiązywania owoców. W czasie wegetacji nawadnianie powinno się przeprowadzać tylko w przypadku długotrwałej suszy. Nawadnianie można wykonywać zarówno przy pomocy deszczowni, jak i systemu kroplującego. Zasady nawadniania są analogiczne do zasad nawadniania dyni.

Nawadnianie warzyw korzeniowych

Nawadnianie marchwi

Marchew to warzywa, które dobrze znosi niedobory wody, co jest zasługą dobrze rozwiniętego systemu korzeniowego. W okresie suszy marchew bardzo dobrze reaguje na dodatkowe nawadnianie. Najwyższe plony marchwi można uzyskać na glebach o dużej pojemności wodnej, takich jak mady i gleby lessowe. Na glebach lżejszych nawadnianie może zwiększyć przyrost plonu handlowego nawet o 40-100%.

Na glebach nienawadnianych korzenie marchewki są cieńsze i dłuższe, natomiast na nawadnianych korzenie są krótsze i grubsze, a ich powierzchnia zewnętrzna jest gładka. Na glebach ciężkich nawadnianie może mieć ujemny wpływ - zazielenienie główek korzeni oraz zwiększenie udziału rdzenia w korzeniu.

Największe potrzeby wodne występują w fazie intensywnego przyrostu korzeni, czyli w sierpniu i we wrześniu. Nawadnianie marchwi jest też istotne w początkowej fazie wzrostu, kiedy system korzeniowy nie jest jeszcze wykształcony.

Nawadnianie marchwi rozpoczyna się zazwyczaj w drugiej połowie czerwca. Głównie wykorzystuje się nawadnianie za pomocą deszczowni, ale można też stosować nawadnianie kropelkowe.

Nawadnianie selera korzeniowego

Seler ma wyjątkowo słabo rozwinięty system korzeniowy i należy do warzyw najbardziej wrażliwych na niedobór wody w glebie. Największe zapotrzebowanie na wodę przypada na okres od połowy lipca do połowy września. Jest to okres szybkiego przyrostu masy korzeniowej i niedobór wody w tej fazie może doprowadzić do ograniczenia i pogorszenia jakości plonu.

Nawadnianie selera rozpoczyna się od razu po wysadzeniu rozsady w pole, deszczując małą dawką wody. Nawadnianie przeprowadza się przez cały okres wegetacji. Około 2-3 tygodnie przed zbiorem powinno się zakończyć nawadnianie selera (wydłuża to czas przechowywania).

Do nawadniania selerów zazwyczaj używa się deszczownie. Czasami wykorzystuje się też nawadnianie kroplowe i fertygację (czerwiec i lipiec).

Nawadnianie buraka ćwikłowego

Buraki posiadają dobrze rozwinięty system korzeniowy, dzięki czemu mogą korzystać z wody znajdującej się w głębszych warstwach gleby. Z tego powodu burak jest zaliczony do roślin mało wrażliwych na niedobór wody w glebie.

Pomimo tego burak ćwikłowy korzystnie reaguje na nawadnianie, szczególnie w fazie przyrostu korzenia spichrzowego, czuli w lipcu i w sierpniu. Nawadnianie w okresie letnim, szczególnie przy bardzo dużej suszy, może zwiększyć plon niekiedy nawet o 100%.

Do nawadniania buraków polecane są deszczownie. Należy pamiętać o tym, aby 3-4 dni przed siewem nawodnić glebę, jeśli jest zbyt sucha.

Nawadnianie pietruszki

Nawadnianie pietruszki jest szczególnie istotne w okresie kiełkowania i wschodów rośliny. Susza w tej fazie znacząco wpływa na wysokość i jakość plonu.

W okresie wegetacji pietruszki nawadnianie powinno się prowadzić głównie lipcu i sierpniu, czyli w okresie intensywnego przyrostu korzeni. Susza w tej fazie wzrostu powoduje zmniejszenie i rozwidlenie korzeni.

Nawadnianie pietruszki powinno się prowadzić w godzinach porannych, aby roślina zdążyła obeschnąć przed nocą. Pozwala to uniknąć ryzyka porażenia pietruszki mączniakiem prawdziwym.

Nawadnianie pasternaku

Uprawa pasternaku zyskuje coraz większe zainteresowanie producentów i konsumentów.

Jest to warzywo o bardzo dobrze wykształconym systemie korzeniowym (długość korzenia może dochodzić do 40 cm).

Pomimo długiego korzenia pasternak jest rośliną o dużych wymaganiach wodnych. Szczególnie w latach suchych należy nawadniać pasternak w okresie przyrostu korzeni spichrzowych. Nawadnianie pasternaku prowadzi się najczęściej przy użyciu deszczowni.

Nawadnianie warzyw strączkowych

Nawadnianie fasoli

Fasola posiada dobrze rozwinięty system korzeniowy i jest zaliczana do roślin o umiarkowanych wymaganiach wodnych. Jak wykazały liczne badania, fasola jest bardzo wrażliwa na suszę w fazie kwitnienia oraz w fazie zawiązywania i przyrostu nasion w strąkach.

Nawadnianie fasoli w fazie kwitnienia sprawia, że wzrasta liczba strąków i nasion w strąkach, a nawadnianie w fazie zawiązywania i przyrostu nasion zwiększa masę nasion w strąkach.

Fasolę szparagową powinno się nawadniać za pomocą deszczowni od początku kwitnienia aż do momentu zbioru. Nawadnianie powinno być przeprowadzane w godzinach porannych przy wykorzystaniu zraszaczy o małej intensywności opadu.

W uprawie fasoli tycznej (w systemie pasowo-rzędowym) najlepiej stosować nawadnianie kroplowe.

W przypadku uprawy fasoli na nasiona, nawadnianie należy zakończyć ok. 3-4 tygodnie przed zbiorem, dzięki czemu nasiona dojrzeją i nabiorą odpowiedniej wilgotności.

Powinno się też unikać nawadniania fasoli bezpośrednio po siewie, bo może to spowodować pogorszenie wschodów nasion.

Nawadnianie grochu

Wymagania wodne grochu są zbliżone do wymagań fasoli (równie dobrze rozwinięty system korzeniowy).

Nawadnianie grochu przeprowadza się za pomocą deszczowni w fazach największego zapotrzebowania na wodę.

Najważniejsze jest nawadnianie grochu w okresie kwitnienia i przyrostu strąków. Pozwala to zwiększyć plon nawet o ponad 50%.

Nawadnianie bobu

Wymagania wodne bobu są trochę większe niż wymagania grochu i fasoli ze względu na większą masę wytwarzaną przez to warzywo. Największe potrzeby wodne przypadają na fazę kwitnienia oraz przyrostu i wypełniania się strąków. Nawadnianie bobu w tej fazie powoduje lepsze zawiązywanie się strąków oraz lepsze ich wypełnianie się.

Nawadnianie warzyw liściowych

Nawadnianie sałaty siewnej

Najpopularniejsze gospodarcze odmiany sałaty to sałata głowiasta - masłowa i krucha. Sałata jest rośliną wrażliwą na niedobór wody w glebie ze względu na słabo rozwinięty system korzeniowy i dużą powierzchnię liści.

Nie powinno się dopuszczać do przesuszenia sałaty przez cały okres wegetacji, ale najistotniejsze jest nawadnianie w okresie intensywnego przyrostu główek. Potrzeby nawadniania sałaty są uzależnione od przebiegu pogody oraz od terminu uprawy. Sałata uprawiana latem jest częściej nawadniana niż sałata w uprawiana wiosną i latem.

Należy unikać zbyt intensywnego nawadniania sałaty, bo może to spowodować pogorszenie struktury gleby, uszkodzenia mechaniczne liści oraz zanieczyszczenie liści ziemią.

Nawadnianie selera naciowego

Wymagania wodne selera naciowego są ponadprzeciętnie wysokie. Niedobór wody w glebie powoduje obniżenie plonu i znaczne pogorszenie jego jakości. Nawet krótkotrwała susza może zwiększyć zawartość włókna, a przez to pogorszyć smak selera.

Seler naciowy można nawadniać od wysadzenia aż do zbioru (w okresie bezdeszczowej pogody). Stosuje się głównie nawadnianie przy użyciu deszczowni, ale seler naciowy korzystnie reaguje też na nawadnianie kroplowe.

Nawadnianie szpinaku

Szpinak to warzywa wrażliwe na niedobór wody w glebie. Dotyczy to szczególnie szpinaku uprawianego latem. Susza w okresie intensywnego przyrostu roślin może znacznie pogorszyć jakość i obniżyć plon. W wyniku niedoboru wody w glebie, szpinak wytwarza małe, skórzaste liście. Susza może też powodować zbyt szybkie wybijanie szpinaku w pędy kwiatostanowe.

Nawadnianie szpinaku przeprowadza się za pomocą deszczowni, stosując stosunkowo małe dawki i małą intensywność deszczowania. W uprawie szpinaku wczesnowiosennego wysiewanego jesienią nawadnianie może nie być konieczne, szczególnie jeśli zimą wystąpiły obfite opady śniegu. W innym wypadku nawadnianie może być konieczne w okresie intensywnego wzrostu roślin. W uprawie szpinaku wysiewanego wiosną i uprawianego latem konieczne może być przeprowadzenie 2-4 nawodnień w fazie wegetacji w zależności od pogody i ilości opadów.

Nawadnianie warzyw rzepowatych

Nawadnianie rzodkiewki

Ze wszystkich warzyw rzepowatych rzodkiewka wykazuje największą wrażliwość na niedobór wody. Wynika to z płytkiego i słabo rozwiniętego systemu korzeniowego tej rośliny. Niedobór wody w glebie przyczynia się do pogorszenia smaku oraz do tworzenia zgrubień na rzodkiewce.

Nawadnianie brukwi i rzepy

Brukiew i rzepa posiadają dobrze rozwinięty system korzeniowy i dobrze znoszą niedobór wody, ale jakość plonu w dużym stopniu zależy od nawadniania. Nawadnianie brukwi i rzepy powinno się przeprowadzać przede wszystkim w fazie intensywnego przyrostu zgrubień. Susza w tym okresie przyczynia się do tworzenia łykowatych zgrubień, a wahania wilgotności gleby mogą wywoływać ich pękanie.

Nawadnianie warzyw wieloletnich

Nawadnianie szparagów

Szparagi posiadają głęboki system korzeniowy, dlatego są stosunkowo odporne na niedobór wody w glebie. Nawadnianie może być przydatne w młodych uprawach szparagów, czyli zanim rośliny wytworzą głęboki system korzeniowy. Poza tym powinno się nawadniać szparagi w okresie suszy, a także w okresie zbiorów, jeśli w tym czasie występuje wysoka temperatura i długotrwały niedobór opadów.

Nawadnianie zapobiega więdnięciu wierzchołków pędów oraz pozytywnie wpływa na jakość wypustek. Do nawadniania szparagów używa się głównie systemu kroplowego. W zależności od pogody prowadzi się nawadnianie w okresie od wiosny do września.

Nawadnianie rabarbaru

Wymagania wodne rabarbaru są bardzo wysokie, a wynika to z dużej masy naziemnej i liści o dużej powierzchni. Rabarbar najlepiej uprawiać na glebach o dużej pojemności wodnej. Na glebach lżejszych konieczne jest nawadnianie rabarbaru, szczególnie w czerwcu i lipcu. Wiosną nawadnianie nie jest konieczne, bo rabarbar dobrze wykorzystuje zapasy wody znajdujące się w głębszych warstwach gleby.

Nawadnianie rabarbaru można przeprowadzać za pomocą deszczowni, ale bardzo korzystne ekonomicznie jest zastosowanie do nawadniania systemu kroplowego. Rabarbar jest rośliną wieloletnią, dlatego system kroplowy może być używany przez kilka lat, bez konieczności wymiany.

Przeczytaj też artykuł: Deszczownia szpulowa - rodzaje, zastosowanie, ceny